Grunngiving

Jordvern er særs viktig, og bakgrunnen for spørsmålet er ikkje at det skal gjerast generelt lettare å byggje ned jord til boligføremål. Det er bra at reglane er strenge. Samtidig er det ein fordel om bruken av skjønn frå fylkesmennene si side er fornuftig, at det ikkje er stor skilnad frå fylke til fylke og at omsynet til busetnad og fortsatt drift av gardsbruk tel med i vurderinga om frådeling av tomter.
Den største nedbygginga av dyrka jord skjer i eller nær tettstader. Det framstår som at fylkesmennene nyttar eit anna type skjønn når dei tek stilling til tomtefrådeling i og nær tettstader enn dei gjer i grisgrendte strøk. Når saka gjeld ei boligtomt som er søkt frådelt eit gardsbruk, ser det altså ut for at det er vanskelegare å få eit ja enn om eit tilsvarande jordstykke er søkt omgjort til boligtomt i tettbygde strøk. Dersom statsråden meiner dette ikkje stemmer, vil ei oppklåring vera velkomen.
Den konkrete bakgrunnen for dette spørsmålet er ein frådelingssøknad i Gjemnes, garden Hoem, der eldste generasjon ønskjer å byggje eit nytt hus og la den yngre generasjonen flytte inn i eksisterande gardshus. Kommunen har kome til same konklusjon to gongar: «En fradeling påvirker ikke eiendomsstrukturen i særlig grad. Samfunnsnytten er stor i tiltaket.» Likevel har fylkesmannen sagt nei til frådeling begge gongar han har behandla saka. Eit moment som verkar merkeleg i denne saka, er at den omsøkte parsellen ligg på ein type mark som dåverande landbruksminister Listhaug i 2013 tok bort tilskotet på, nemleg bratt og vanskeleg terreng som vart nytta til storfebeite. Det er så bratt at det ikkje nyttar å bruke traktor. Ein kan lure på kva definisjonen av fulldyrka mark er og kva som er årsaka til at god landbruksjord på flat mark ein stad i landet kan byggjast ned av IKEA-bygg og parkeringsplassar, medan ein ikkje får løyve til å byggje eit enkelt hus i bratt terreng.