Stortinget - Møte onsdag den 9. april 2008 kl. 10

Dato: 09.04.2008

Tilbake til spørjetimen

Spørsmål 30

Anders Anundsen (FrP) [14:21:25]: Jeg tillater meg å stille følgende spørsmål til kunnskapsministeren:

«Fra og med våren 2008 blir det innført en ny eksamensordning i norsk for grunnskolen der eksamen i både bokmål og nynorsk skal avlegges på samme dag. Flere studenter, lærere og Noregs Mållag har uttalt seg kritisk til denne endringen, og Noregs Mållag sier i en uttalelse at de tror denne endringen vil føre til mer blanding av de to skriftspråkene.

Mener statsråden at det er en styrking av norskfaget at eksamen i bokmål og nynorsk avholdes på samme dag, og er statsråden bekymret for at elevene kan bli språkforvirret?»

Statsråd Bård Vegar Solhjell [14:22:01]: Først vil eg opplyse om at ny læreplan og ny eksamensform i norsk vart gjort kjent for skulane allereie i september 2005. Etter den nye ordninga vil elevane på ungdomstrinnet få standpunktkarakterar både i hovudmålet og i sidemålet sitt. Det er berre til eksamen at elevane skal ha ein samla karakter som dekkjer begge målformene. Den avgjerda er eit resultat av Stortinget si handsaming av Innst. S. nr. 268 for 2003-2004 til St.meld. nr. 30 for 2003-2004 Kultur for læring.

Framlegget frå Utdannings- og forskingsdepartementet var at eksamen i norsk for grunnskulen skulle reduserast frå to dagar til ein dag, og at dei elevane som vart trekte ut til eksamen i norsk, berre skulle prøvast i hovudmålet sitt. Stortinget sa seg samd i framlegget om éin eksamensdag, men la til at elevane skulle prøvast i både hovudmålet og sidemålet på denne eine dagen.

Eg siterer frå innstillinga:

«Dette flertallet støtter departementets forslag om én skriftlig norskeksamen i grunnskolen. Denne eksamen bør gjenspeile delemnene i faget, slik at den gir et reelt bilde av elevenes ferdigheter. Både hovedmål og sidemål skal derfor være deler i den skriftlige norskeksamen. Dette flertallet deler departementets syn på at elevenes opplæring i hovedmål er den mest omfattende del av norskfaget. Derfor må elevenes hovedmål utgjøre den største delen av den skriftlige norskeksamen i grunnskolen.»

Utdanningsdirektoratet har fått oppgåva med å gjennomføre den nye ordninga for eksamen i norskfaget slik det vart gjort vedtak om i Stortinget, og eg meiner at direktoratet har følgt opp føresetnadene til Stortinget. Eg vil òg leggje til at det i nær framtid vil bli lagt ut meir informasjon og støtte til elevar og lærarar om ny eksamen i norsk på direktoratet sin nettstad.

Det er ikkje til å leggje skjul på at departementet har motteke fleire synspunkt på den nye eksamensforma. Eg har derfor bedt Utdanningsdirektoratet om å evaluere korleis den nye ordninga med prøving av både hovudmål og sidemål verkar, allereie etter komande eksamen i vår. Når eg seinare skal vurdere om det er nødvendig å gjere endringar i eksamensforma, vil resultatet frå denne evalueringa vege svært tungt.

Anders Anundsen (FrP) [14:24:14]: Jeg vil takke statsråden for et meget godt og konstruktivt svar. Jeg er selvfølgelig klar over hva Stortinget har vedtatt, men det er ikke bestandig Stortingets vedtak i praksis vil føre til forbedringer for dem vedtakene gjelder. Derfor er jeg veldig glad for at statsråden vil iverksette en rask evaluering. Det har kommet mange innspill, og ett av innspillene har kommet i et åpent brev fra elevrådet ved Sunndal Ungdomsskole der det heter:

«Det er vanskelig å skrive to stiler på en dag. (…) Det er vanskelig å omstille seg fra hovedmål til sidemål og omvendt, og det hele resulterer i en «smørjetekst» som er skrevet på en blanding av to forskjellige skriftspråk. (…) Tekstene blir dårlige og mindre sammenhengende.»

Det at statsråden nå iverksetter en rask evaluering, er en stor fordel. Betyr det at statsråden deler min bekymring for språklig sammenblanding med en felles eksamensdag?

Statsråd Bård Vegar Solhjell [14:25:11]: Ein kan nok alltid setje spørsmålsteikn ved effekten av Stortingets vedtak, men ein kan ikkje setje spørsmålsteikn ved at dei skal følgjast opp av statsråden. Derfor følgjer eg opp dette vedtaket her og gjennomfører eksamen som føresett av Stortinget.

Så har, som eg har nemnt, både elevar, lærarar og andre teke kontakt med meg når eg har vore ute på skular og i møte, og gitt uttrykk for bekymring for at det vil vere vanskeleg å gjennomføre. Eg har òg høyrt den bekymringa at eksamen i to skriftspråk på den same dagen vil vere krevjande for ein del av elevane. Som nemnt er det då særleg dei bekymringane som er grunnlaget for at vi allereie etter første gjennomføring evaluerer den nye ordninga. Så eg er opptatt av at vi skal leggje til rette for at det skal vere enklast mogleg å bruke eit godt språk, og at vi skal ha ei god gjennomføring av norskeksamen. Derfor er det ekstra merksemd rundt evalueringa.

Anders Anundsen (FrP) [14:26:12]: Jeg er glad for at statsrådens grunnholdning er at Stortingets vedtak skal følges opp, og derom er det ingen uenighet mellom spørreren og svareren.

Et annet alternativ i en sånn sammenheng: Hvis nå denne evalueringen skulle vise at det er en del utfordringer, og at en må komme tilbake for å gjennomføre endringer i faget, så har Fremskrittspartiet løsningen å presentere for statsråden, og det er naturligvis at en gjør sidemålet valgfritt, som Fremskrittspartiet har fremmet forslag om mange ganger. Er det en ordning som statsråden vil kunne vurdere dersom evalueringen faller uheldig ut?

Statsråd Bård Vegar Solhjell [14:26:45]: Nei, det er det ikkje. Og det er fordi Regjeringa er oppteken av at vi skal ha klare ambisjonar om eit høgt kunnskapsnivå hos elevane både i hovudmålet og i sidemålet. Eg trur ikkje løysinga på utfordringa når det gjeld eksamensordninga, er å stille mindre krav til det kunnskapsnivået ved at vi har ein valfri sidemålseksamen. Regjeringa meiner at vi bør ha skriftleg eksamen på begge målformer. No gjennomfører vi det på éin dag, og så får vi vurdere ordninga etter det og kome tilbake igjen til korleis vi best kan sikre ei god eksamensordning både i hovudmålet og i sidemålet for elevar i framtida.

Presidenten: Då er dagens kart ferdigbehandla. - Møtet er heva.