Spørsmål er på mange måtar eit verkemiddel for opposisjonen. Funksjonen til spørsmåla er å få informasjon frå regjeringa og klarleggja kva haldning regjeringa har til politiske problemstillingar. Spørsmål gjev ikkje grunnlag for vedtak, men er eit viktig bidrag til å setja saker på dagsordenen.
 
Det finst ulike former for spørsmål. Dei tre hovudtypane er:

• spørjetimespørsmål
• skriftlege spørsmål
• interpellasjonar

Reglementet for spørsmål er nedteikna i Stortingets forretningsorden, kapittel ti.

Spørjetimespørsmål

I spørjetimen kan stortingsrepresentantane ta opp konkrete saker, høyra kva statsråden meiner om saka, og finna ut om departementet har tenkt å gjera noko med saka. Spørjetimen er prega av korte replikkvekslingar, og er ikkje ein debatt i vanleg forstand. Det er to typar spørjetime:

• munnleg spørjetime 
• ordinær spørjetime

I den munnlege spørjetimen (også kalla «spontanspørjetimen») tek representantane opp dagsaktuelle saker, gjerne henta frå media. Statsråden veit ikkje kva for spørsmål som kjem til å verta stilte, og er slik sett uførebudd. Statsråden har heller ikkje områdingstid, men må svara spontant. Regjeringa vel sjølv kva statsrådar ho ynskjer å senda til munnleg spørjetime. Statsministeren kjem om lag ein gong i månaden. Han eller ho stiller då åleine.
 
Statsministerens kontor informerer Stortinget innan måndag kl. 11.00 om kven som kjem. Den munnlege spørjetimen vert normalt halden kvar onsdag kl. 10.00 og tek rundt ein time. Mange oppfattar munnleg spørjetime som den mest publikumsvenlege debatten i Stortinget. 

Også i den ordinære spørjetimen stiller representantane dagsaktuelle spørsmål, gjerne knytte til fylket dei er valde frå. Den ordinære spørjetimen skil seg frå den munnlege ved at statsråden får tilsendt spørsmåla på førehand. Statsråden har difor høve til å førebu svaret.  

Den ordinære spørjetimen vert òg normalt halden kvar onsdag, etter den munnlege spørjetimen. Kva statsrådar som møter, kjem an på kva spørsmål som vert stilte. Det er den statsråden som har fagansvar for saka, som skal svara på spørsmålet. 

Spørjetimen vart innført som prøveordning i 1949, og vart ei fast ordning frå 1950. Munnleg spørjetime vart innført i 1996. Den fyrste munnlege spørjetimen skulle haldast i Stortinget 23. oktober 1996, men vart avlyst då dåverande statsminister Gro Harlem Brundtland – framfor eit stort pressekorps – overraskande kunngjorde avgangen sin.

Skriftlege spørsmål

Skriftlege spørsmål er ei kort spørsmålsform. Skriftlege spørsmål vert ikkje debatterte i Stortinget. Statsråden som spørsmålet er retta til, skal gjeva eit skriftleg svar innan seks kvardagar til stortingsrepresentanten som har stilt spørsmålet. Skriftlege spørsmål bør ikkje overstiga éi A4-side, medan svaret ikkje bør overstiga to A4-sider. Bruken av skriftlege spørsmål har auka jamt sidan spørsmålstypen vart innført i sesjonen 1996/1997.

Interpellasjonar

Ein interpellasjon er eit meir omfattande spørsmål til regjeringa, og det vert debattert i Stortinget. Den som stiller spørsmålet, vert kalla interpellant. Spørsmålet skal svarast på så raskt som mogleg, seinast éin månad etter at det er stilt. Svaret vert lagt fram for Stortinget under ein såkalla interpellasjonsdebatt. Ein slik debatt skal ta maks éin time og tretti minutt.

Den fyrste interpellasjonen vart halden i Stortinget 14. mars 1885. H. E. Berner sette då fram «Forslag til Forespørgsel» for justisminiseren om planane for ei fødestifting ved Rikshospitalet. Interpellasjonsretten – høvet til å stilla spørsmål til statsrådar som ikkje stod oppførte på dagsordenen – vart ikkje nedteikna før i 1908, men han vart nærast sedd på som ei sjølvsagd fylgje av at statsrådane i 1884 fekk delta i stortingsforhandlingane.

Les meir om parlamentarismen i utvikling.

Sjå òg

Kontrollverksemda
Stortinget som politisk arena
Søk i spørjetimespørsmål
Søk i skriftlege spørsmål
Søk i interpellasjonar