Ingrid Fiskaa (SV): Kva blir gjort frå Noreg si side for å stilla dei som er skuldige i krigsbrotsverk på Sri Lanka til ansvar for handlingane sine, og kva blir gjort for å avdekka kor dei forsvunne personane har blitt av?
Begrunnelse
18. mai 2024 er det 15 år sidan krigen på Sri Lanka tok slutt. For tamilar i Noreg er det framleis mange spørsmål som manglar svar. På Sri Lanka er tamilane ei minoritetsgruppe som i liten grad blir høyrt. Tamilar i Noreg opplever også at Noreg og det internasjonale samfunnet ikkje har gjort nok for å ettergå krigsbrotsverka som blei gjennomført på Sri Lanka.
Det er framleis uklart kva som skjedde med dei sivile som mystisk forsvann under krigen. Amnesty International har estimert at mellom 60 000 og 100 000 sivile er sporlaust forsvunne sidan starten av krigen.
Folk stiller spørsmål om dei lever i høgsikkerheitsfengsel eller ligg i massegraver som ikkje har blitt oppdaga.
FNs høgkommissær sin rapport frå 2020 indikerer også manglande ansvarleggjering for vald og brot på menneskerettane på Sri Lanka. I februar 2022 kom høgkommissæren med sterk kritikk for manglande framgang frå Sri Lanka si side.
Noreg har hatt ei viktig rolle i denne prosessen, særleg som fredsmeklarar under krigen mellom 2002 og 2008. Dei mange drapa på sivile på Sri Lanka under krigen påverka tallause liv og har hatt langvarige konsekvensar for tamilane. Spørsmål har vore reist om drapa kvalifiserer til å bli karakterisert som folkemord.
Noreg bør bruka si diplomatiske tyngd og internasjonale posisjon til å ta opp spørsmåla om menneskerettane og rettferda for tamilane på Sri Lanka. Noreg kan tilby støtte til mekanismar for sanningssøking som ein del av eit arbeid for rettferd, forsoning og vern av tamilane sine rettar. Dei nordaustlege delane av landet, heimstaden til tamilane, er hardast ramma av krigen. Denne delen av landet er også tyngst militarisert. Noreg bør også tilby meir humanitær bistand og støtte til gjenoppbygging av krigsramma område for å bidra til stabilisering og betring av levekåra for tamilane.
Mange av demonstrasjonane som framleis føregår er leia av mødrer og familiemedlemmer som søker rettferd og svar på forsvinninga av deira kjære. Etter 15 år er framleis ingen blitt stilt til ansvar, og det har heller ikkje kome nokon svar om dei som har forsvunne.