Ovennemnde grunnlovsforslag er fremma av Per Olaf
Lundteigen, Lars Peder Brekk og Jenny Klinge og gjeld endring av
§ 57 i Grunnlova med sikte på at berre norske borgarar skal reknast med
ved mandatfordelinga.
Etter Grunnlova skal stortingsmandata si fordeling
mellom dei ulike valdistrikta gjerast kvart åttande år. Fylka er
valdistrikta. Kommunal- og regionaldepartementet offentleggjorde
7. mai 2012 fordelinga som skal gjelda for stortingsvalet i 2017.
Til grunn for denne fordelinga av stortingsmandat ligg innbyggjartalet
i fylket og fylket sitt areal.
Forslagsstillarane viser til at berre norske
borgarar kan verta valde som stortingsrepresentantar. Paragraf 50
i Grunnlova seier at berre norske borgarar kan røysta ved stortingsval.
I paragraf 57 er derimot omgrepet «antall innbyggere»/«innbyggjartalet»
(i tidlegare versjon «Indvaaner») brukt. Kommunal- og regionaldepartementet
(no Kommunal- og moderniseringsdepartementet) si forståing av dette
omgrepet gjer at det no er skilnad på grunnlaget for utrekning av
mandatfordelinga til Stortinget og dei som har røysterett i valdistriktet.
Det er ikkje noko som tyder på at valet av nemnde omgrep i paragraf
57 var tilsikta å gje denne skilnaden. Forslagsstillarane ser det som
viktig å få retta opp i dette gjennom eintydig omgrepsbruk.
Forslagsstillarane føreslår difor at paragraf
57 i Grunnlova vert endra slik at det er talet på norske borgarar
i valdistriktet, ikkje talet på registrerte innbyggjarar uavhengig
av statsborgarskap, som saman med valdistriktet sitt areal, skal
liggja til grunn for fordelinga av stortingsmandat.
Forslagsstillarane fremmer følgjande forslag:
Ǥ 57 femte ledd skal lyda:
Alternativ B (bokmål og
nynorsk):
Det antall stortingsrepresentanter som skal
velges fra hvert valgdistrikt, beregnes på grunnlag av forholdet
mellom distriktets antall norske borgere samt areal, og hele rikets
antall norske borgere samt areal. I denne beregning gir hver borger 1
poeng og hver kvadratkilometer 1,8 poeng. Beregningen skal foretas
hvert åttende år.
–
Talet på stortingsrepresentantar som skal veljast frå
kvart valdistrikt, blir utrekna på grunnlag av høvet mellom talet
på norske borgarar og flatevidda i distriktet på den eine sida og
talet på norske borgarar og flatevidda i heile riket på den andre sida.
I denne utrekninga gjev kvar borgar 1 poeng og kvar kvadratkilometer
1,8 poeng. Utrekninga skal gjerast kvart åttande år.»