Den 66. sesjonen i FNs generalforsamling var prega av etterverknadene av den arabiske våren, spørsmålet om statusen til Palestina, debatten om finansiering av det regulære FN-budsjettet, oppkøyringa til FN-konferansen om berekraftig utvikling (Rio+20) i Brasil i juni 2012 og eit EU som sleit med å definere rolla si i FN.

Utviklinga i Midtausten var hovudfokus i generaldebatten. Dette nådde ein topp då president Abbas leverte inn medlemskapssøknaden frå Palestina til generalsekretæren, og då president Abbas og Israels statsminister Netanyahu presenterte diametralt ulike versjonar av årsakene til at det er stillstand i fredsprosessen. Dei fleste nasjonale innlegga stadfesta òg at skiljelinjene i Palestina-spørsmålet står ved lag. Det palestinske folket sine ambisjonar om både å bli godkjent som stat i FN og å oppnå full medlemskap blei ikkje oppfylt. Eit anna spørsmål som då reiste seg, var om Palestina ville be generalforsamlinga vedta ein resolusjon som oppgraderte den palestinske statusen til observatørstat (frå observatør, som Palestina er i dag) utan å gje full medlemskap. Dette spørsmålet låg latent heile hausten, utan at Palestina tok initia-tiv til å leggje fram noko utkast til resolusjon.

Parallelt gjekk det føre seg ein prosess i FNs særorganisasjon UNESCO, der spørsmålet om full palestinsk medlemskap vart reist. Generalkonferansen i UNESCO vedtok 31. oktober med 107 ja-stemmer, 52 avståande og 14 nei-stemmer at Palestina skal takast opp som fullverdig medlem i organisasjonen. Noreg stemte ja.

Tryggingsrådet vedtok i mars 2011 resolusjonar som autoriserte maktbruk i Libya, og som til slutt leidde til at Gadaffi-regimet braut saman. Alt ved innleiinga av generalforsamlinga i september 2011 vart dei nye overgangsstyresmaktene i landet (NTC) innvilga rett til å representere Libya i FN. Noreg støtta opp om vedtaket for å gje dei nye overgangsstyresmaktene i Libya dei nødvendige akkreditiva til FN. Tryggingsrådsresolusjon 1973 om maktbruk for å verne sivile har skapt eit «post 1973-traume» blant mange land i FN på grunn av den effektive måten NATO gjennomførte tiltaka FN autoriserte i Libya. Ei rekkje land er blitt endå meir vare overfor regimeskifte som underliggjande mål når temaet er vern av sivile.

Ein resolusjon som fordømde menneskerettsovergrepa som syriske styresmakter har gjort mot si eiga befolkning samla stor oppslutning både i 3. komité og i plenum. Noreg var blant pådrivarane for å få han vedteken.

Sør-Sudan vart teken opp som den 193. medlemen i FN i forkant av generalforsamlinga i år. Som følgje av den arabiske våren har likevel ikkje fokuset på Sudan og Sør-Sudan i Tryggingsrådet og FN elles vore så sterkt som venta.

Noreg vidareførte arbeidet for reform av FN, mellom anna gjennom å følgje opp Stoltenberg-panelets rapport om «Eitt FN». Saka møter framleis motstand frå enkelte tonegjevande land i G77, men eit internasjonalt møte i Uruguay i november og konti-nuerleg press frå både programland og gjevarland heldt saka varm.

I debatten om reform av Tryggingsrådet vart det tydeleg at frontane i spørsmålet om utviding framleis er temmeleg fastlåste. Brasil, India, Tyskland og Japan (G4) gjorde eit poeng av at 80 land har støtta ini-tiativa deira til å auke talet på faste medlemer. Dei landa som set seg imot ei utviding (Uniting for Consensus, UFC), med Pakistan og Italia i spissen, peikte på at ei slik utviding aldri vil få kvalifisert fleirtal. Alle dei fem faste medlemslanda uttrykte liten vilje og lite engasjement for reformer, inkludert vetoretten. Valet av fem nye tryggingsrådsmedlemer kravde denne gongen i alt 17 valomgangar før alle dei fem seta var fordelte. Dei fem landa som vart valde inn var Guatemala, Marokko, Togo Pakistan og Aserbaj-dsjan.

Hovudtemaet for årets høgnivåveke var ikkje-smittsame sjukdomar. Andre viktige spørsmål var knytte til berekraftig utvikling, kampen mot terror og openheit og kamp mot korrupsjon. I tillegg vart det halde høgnivåkonferansar om aktuelle landsituasjonar som Libya og Haiti og sveltekatastrofen på Afrikas Horn. På same måten som tidlegare år var Noreg vertskap for Trygve Lie-symposiet om dei grunnleggjande fridomane, der temaet denne gongen var sosia-le media og demokrati. Noreg leidde også møtet i den internasjonale støttegruppa for palestinske styresmakter (AHLC), som slo fast at palestinske styresmakter har nådd dei måla dei sette seg for institusjonsbygginga for ein levedyktig stat. For nærmare omtale av høgnivåveka og sidearrangementa, sjå meldinga.

Det vert stadig klarare at verda ikkje lenger kan delast i to grupper av land: utvikla land på den eine sida og utviklingsland på den andre. Mellominntekts-landa ser på det som ein trussel at gjevarlanda konsentrerer seg om dei fattigaste landa, og arbeidde hardt for å behalde utviklingsbistanden frå FN i eigne land.

Som følgje av den interne usemja i EU om konsekvensane Lisboa-traktaten skal ha for måten EU arbeider på i andre internasjonale organisasjonar på det utanrikspolitiske området, har interessa for nordiske innlegg auka. Usemja gjorde at EU ikkje fekk spelt den politiske rolla under generalforsamlinga som var venta medan EU-landa i langt større grad tok ordet i nasjonal kapasitet.

Det har vore stor interesse for og høge forventingar til samarbeidet blant BRICS-landa (Brasil, Russland, India, Kina og Sør-Afrika). Erfaringane så langt viser likevel at dei i liten grad samordnar synspunkta sine seg imellom.