Bakgrunn
Samtidig som Ukraina
er utsett for eit brutalt og folkerettsstridig angrep frå Russland,
og landet og økonomien er på randa av kollaps, betaler landet framleis
ned på statsgjelda si. Det ukrainske folket kjempar for liva sine
og må handtera store øydeleggingar og humanitære behov. Likevel
strøymer nødvendige ressursar ut av landet og inn i lomma på kreditorar.
Ukrainas eksterne statsgjeld
er på 54 mrd. dollar. 7,3 mrd. dollar skal betalast allereie i år.
Over halvparten av gjelda skulda dei til private långivarar som
bankar og hedgefond, resten skuldar dei til multilaterale institusjonar
som Det internasjonale pengefondet (IMF), Verdsbanken og Den europeiske
investeringsbanken.
Gjelda er i amerikanske
dollar. Derfor har fallet i verdien til den ukrainske valutaen gjort
det endå vanskelegare å betala tilbake lånet midt under krigen.
Faren for misleghald er stor. I etterkant av den russiske invasjonen
har responsen til dei multilaterale organisasjonane vore endå fleire
lån til Ukraina på rundt 2 mrd. dollar, på toppen av landet si allereie
lite berekraftige gjeld.
Ukraina skal ikkje
måtta senda ressursane sine ut av landet til rike kreditorar når
dei treng dei som mest. Noreg bør derfor arbeida for at kreditorane
stansar innbetalingskrav umiddelbart i tillegg til å sletta og restrukturera
ukrainsk statsgjeld. Noreg er sjølv bidragsytar i IMF og Verdsbanken
og har direkte påverknad i desse institusjonane.