Konvensjonen om oppretting av Det europeiske frihandelssambandet
(EFTA-konvensjonen) 4. januar 1960 utgjer det institusjonelle rammeverket
for samarbeidet mellom dei fire EFTA-landa Noreg, Liechtenstein,
Island og Sveits.
Med heimel i artikkel 59 i EFTA-konvensjonen har
Sveits/Liechtenstein, Island og Noreg revidert EFTA-konvensjonen
på landbruksområdet for blant anna handel med råvarer og tilverka jordbruksprodukt,
jf. rådsvedtak i EFTA av 21. juni 2012.
Sentrale element i den endra konvensjonen er
at Noreg har auka den tollfrie importkvoten for ost frå EFTA-landa
frå 90 tonn til 200 tonn per år. Vidare har Noreg gitt ein tollfri
kvote for 10 tonn tørka kjøtt, 10 tonn pølser og 400 tonn med konsentrert
eplejuice per år. Elles har Noreg for råvarer frå jordbruket gitt
Sveits/Liechtenstein og Island dei same generelle reduksjonane i
tollsatsane som Noreg har gitt til EU og andre handelspartnarar
i tidlegare forhandlingar.
Island har gitt ein tollfri kvote til Sveits/Liechtenstein
og Noreg for import av tørka kjøtt på 10 tonn og 15 tonn ost per
år. Vidare har Island gitt dei same tollreduksjonane for råvarer
til dei andre EFTA-landa som Island har gitt til EU.
Sveits/Liechtenstein etablerer ikkje sjølvstendige
kvoter for import frå Island og Noreg. Sveits/Liechtenstein tilbyr
full frihandel med ost. På tilsvarande måte som for dei andre EFTA-landa blir
Island og Noreg gitt dei same tollreduksjonane som Sveits/Liechtenstein
har gitt til EU for råvarer.
For tilverka jordbruksprodukt skal alle EFTA-land
minst gi kvarandre den same tilgangen til marknaden som dei gir
til EU. Noreg må derfor bruke dei same tollsatsane for import frå
Sveits/Liechtenstein og Island som for import av tilverka jordbruksprodukt
frå EU.
Endringane i konvensjonen betyr at Sveits/Liechtenstein
og Island langt på veg stiller likt med EU når det gjeld tollsatsar
ved eksport av jordbruksprodukt til Noreg. EU har for enkelte produkt,
blant anna enkelte kjøttslag, tollfrie eksportkvotar til Noreg som
ikkje inngår i den reviderte EFTA-konvensjonen. Ein forventar ikkje at
endringane av EFTA-konvensjonen vil føre til auka import av vesentleg
mengde til Noreg. EU har allereie dei same tollsatsane og er generelt meir
konkurransedyktig enn Sveits/Liechtenstein og Island. På sikt kan
ein rekne med at kvoten for ost på 200 tonn og kvoten for konsentrert eplejuice
på 400 tonn kan bli utnytta.
I samband med endringane i EFTA-konvensjonen
har ein også redusert tollsatsen for import av 600 tonn sauekjøtt
frå Island frå 2,40 kroner per kg til null kroner per kg.
Noreg får også betre høve til eksport av jordbruksprodukt
til Sveits/Liechtenstein og Island. Ein reknar ikkje med at det
blir nokon vesentleg auke i eksporten fordi dei norske produkta
er lite konkurransedyktige på den internasjonale marknaden.
Tollkonsesjonane som følgjer av den reviderte avtalen
på landbruksområdet blir på usikkert grunnlag anslått til å gi staten
eit årleg inntektstap på om lag 4 mill. kroner. Endringane fører ikkje
til andre nemneverdige budsjettkonsekvensar for Noreg. Det er venta
at avtalen vil tre i kraft frå 1. juli 2013. Påløpt og bokført provenytap
i 2013 blir anslått til om lag 2 mill. kroner.
Komiteen tar omtalen
til orientering.