Presidenten: Etter ønske fra kontroll- og konstitusjonskomiteen vil presidenten foreslå at taletiden blir begrenset til 5 minutter til hver partigruppe og 5 minutter til medlemmer av regjeringen.

Videre vil presidenten foreslå at det ikke blir gitt anledning til replikker, og at de som måtte tegne seg på talerlisten utover den fordelte taletid, får en taletid på inntil 3 minutter.

– Det anses vedtatt.

Bård Vegar Solhjell (SV) [15:05:22]: (ordførar for sakene): Eg viser til innstillingane, og på vegner av komiteen vil eg understreke den særleg viktige rolla som Sivilombodsmannen har, både for den enkelte borgaren og for samfunnet som heilskap. Institusjonen er viktig, og han har sterk og tverrpolitisk støtte i Stortinget. Difor er det òg tilfredsheit i komiteen med den aktive rolla Sivilombodsmannen har, og som er dokumentert gjennom dei to årsmeldingane.

Lat meg spesielt nemne den støtta som er i komiteen, og som kjem fram i merknaden, til søkjelyset på ytringsfridomen til offentleg tilsette som eit særskilt tema. Det er eit viktig tema, som har fått langt større merksemd dei siste åra, og som òg er komplekst, og komiteen uttrykkjer tilfredsheit med merksemda mot det. Det same gjeld den lågare saksbehandlingstida som vi no ser.

Heile komiteen uttrykkjer òg at det er alvorleg at kommunar ikkje i tilstrekkeleg grad har respektert fråsegnene frå Sivilombodsmannen. Komiteen understrekar oppdraget, og eit fleirtal i komiteen seier at det er ein grunnleggjande føresetnad at oppdraget vert respektert av myndigheitene.

Så vil eg bruke litt tid på førebyggingseininga mot tortur og umenneskeleg behandling ved fridomskrenking, som jo er ny – berre ca. to år gamal denne våren. Det er nok for tidleg å trekkje nokon endeleg konklusjon, men både eg og komiteen merka oss at dei ikkje berre har gjennomført ei rekkje besøk det siste året, men det har òg vorte meir enn det – dei har handtert og teke opp ei rekkje viktige, prinsipielle spørsmål. Dersom eg skulle særleg trekkje søkjelyset mot eitt, ville det vere tvangsbruk, som er eit viktig tema i meldinga, og som òg vert spesielt nemnt i komiteens merknader. Tvangsbruk er utan tvil svært inngripande, og det er fleire problem, eller utfordringar, knytte til det. For det første brukar ein ofte fare for sjølvskading og sjølvmord som ei grunngjeving for tvangsbruk, samtidig som det kjem fram at tvangsbruk i seg sjølv kan auke faren for det same, noko eg trur kanskje ikkje i tilstrekkeleg grad har kome fram i diskusjonane rundt det. Det er òg vist til eksempel på tvangsbruk som ikkje treng vere til beste for den enkelte, og der ein påpeikar at det er manglande dokumentasjon for nødvendigheita av det. Vi trekkjer òg fram i merknadene helsepersonells rollekonflikter i møte med dette. Eg trur vi kan seie at det kanskje er det viktigaste enkeltforholdet – iallfall var det det eg klarast tok med meg.

Eg vil òg kort nemne to andre forhold som er nemnde i meldinga og i merknadene. Det eine er at det så klart kjem fram at Trandum ikkje framstod som ein eigna stad for barn, gjennom merknadene. Det må ein kunne seie er ei utfordring, og komiteen merka seg at det er det naudsynt å få ein slutt på dersom det skal vere barn der. Det må vere ein eigna stad òg for dei, dersom det skal brukast til det.

Så kommenterer komiteen at utfordringane knytte til korleis ein skal sikre at torturkonvensjonen vert oppretthalden dersom vi skal ha fangar i nederlandske fengsel, er uløyste, og at det må løysast og takast hand om, slik Stortinget tidlegare har føresett.

Med desse merknadene vil eg berre avslutte og seie at det er i grove trekk ein samrøystes komité som står bak merknadene her, og som nok uttrykkjer seg nøgd med Sivilombodsmannens arbeid og støtta han faktisk har i Stortinget, og det er ei rekkje viktige spørsmål som kjem fram i dei to årsmeldingane.

Presidenten: Flere har ikke bedt om ordet til sakene nr. 5 og 6.