Alfred Jens Bjørlo (V): Vil fiskeri- og havministeren ta initiativ til å sikre vidareføring av «sjømatruta» mellom Midt-Noreg og kontinentet, og legge til rette frå staten si side for betre koordinerte og meir integrerte virkemiddel for overføring av godstransport frå veg til sjø?
Begrunnelse
Reiarlaget Smyril Line Cargo etablerte hausten 2020 ei prøveordning med ei «lakserute» mellom hamner i Midt-Noreg og Rotterdam i Nederland, for å gjere det mulig å frakte norsk laks sjøvegen til kontinentet som alternativ til transport med lastebil og fly – med returlast av andre varer til Noreg.
Store norske aktørar som Lerøy og Coop har vore brukarar av ruta. Ruta har for ein stor sjømataktør som Lerøy synt seg å vere konkurransedyktig både på framføringstid, kapasitet, kvalitet og pris. Staten v/ Kystverket innvilga økonomisk støtte til ruta ut frå politiske mål om å flytte gods frå veg til sjø, men støtta er ikkje utløyst grunna avgrensingar i regelverket. Kombinert med at det tar lang tid å få nødvendig innarbeiding av nye logistikk-rutiner frå vareeigarar som sikrar stabilt og høgt volum, gjer dette at ruta no blir lagt på is etter prøveperioden, i staden for å bli etablert som ei fast rute.
Dette er sterkt beklageleg. Overføring av meir godstransport frå veg til sjø er nødvendig både for å kutte klimautslepp og for å sikre vekstkraft på ein berekraftig måte i sjømatnæringa, maritim næring og andre kystnæringar. Varselet om frys i sjømatruta syner at det hastar med å få samla og koordinert statlege verkemiddel for å flytte gods frå veg til sjø. Desse verkemidla er i dag for oppstykka og lite koordinerte, og bør samlast rundt å legge til rette for integrerte transportkjeder som omfattar veg, hamn, farleier og skip med omlasting og distribusjon – og knyter hamner og sjøtransport tettare på andre transportformer.