Samandrag
Det er i meldinga gjort greie for det rettslege
grunnlaget for Statens Bankinvesteringsfond, for styre og administrasjon.
Rekneskapen for Statens Bankinvesteringsfond
for 1998 viser eit årsresultat på 750,0 mill.
kroner mot 855,2 mill. kroner i 1997. Inntektene utgjorde 756,4 mill.
kroner og driftskostnadene 6,3 mill. kroner. Driftskostnadene er
lågare enn året før. Av inntektene utgjer
utbytte frå aksjar i DnB og Kreditkassen til saman 739,7
mill. kroner.
Marknadsverdien av Bankenvesteringsfondet sine investeringar
ugjorde 13927,3 mill. kroner pr. 31.desember 1998. Det er 8830,2
mill. kroner meir enn bokført verdi. Meirverdien ved førre årsskifte utgjorde
11536,2 mill. kroner.
Heile årsoverskotet på 750
mill. kroner er avsett som utbytte til staten.
Formålet med statleg medeigarskap skal
vere å medverke til å sikre ein stabil eigarskap
i dei to største forretningsbankane. Med statleg medeigarskap
vil staten kunne påverke strategiske vegval i bankane og
hindre vedtektsendringar som er i strid med nasjonale interesser.
Det er ein føresetnad at den statlege medeigarskapen baserer
seg på at bankane skal drivast på eit ordinært
forretningsmessig grunnlag, jf. avsnitt 2.1 i meldinga for nærare
omtale.
Samla avkastning på aksjane i DnB og
Kreditkassen medrekna utbytte for 1998 var på høvesvis
minus 16,8 og minus 4,4 pst. Av delindeksane på Oslo Børs
hadde finansindeksen minst nedgang i 1998. Mens totalindeksen fall
med 26,7 pst., fall finansindeksen berre med 2,4 pst. Omsetnaden
av aksjar i DnB og Kreditkassen har i 1998 vore svært god,
med ein samla omsetnad på høvesvis 16,5 og 12,2
mrd. kroner. (Kjelde: Oslo Børs.)
Samla marknadsverdi av porteføljen
som Bankinvesteringsfondet forvalta pr. 31.desember 1998, var 16756,1
mrd. kroner.
Tabell 7.2 i meldinga viser korleis aksjane
i DnB og Kreditkassen, ved utgangen av 1998, var fordelte mellom
Noreg og utlandet.
Merknader frå komiteen.
Komiteen tek det som
står i meldinga til orientering.
Komiteens medlemmer fra Fremskrittspartiet
og Høyre viser for øvrig til sine respektive merknader
under 2.3.2, der det fremgår at disse medlemmer ønsker å avvikle
det statlige eierskapet i DnB og Kreditkassen.
Samandrag
Nokre bankar står i dag i Noreg som
heilåtte dotterselskap i konsern. I samband med Finansdepartementet si
godkjenning av DnB sitt oppkjøp av Vital Forsikring ASA
blei det sett vilkår om at konsernet innan 1.november 1999
skulle organiserast med eit holdingselskap som konsernspiss. I 1999
blei lova om Statens Bankinvesteringsfond difor endra slik at Bankinvesterinsfondet òg
kan vere eigar i holdingselskap som mellom anna eig bank.
I St.meld. nr. 1 (1997-1998) Nasjonalbudsjettet 1998,
som blei lagt fram 3.oktober 1997, gav regjeringa Jagland uttrykk
for at den statlege aksjeeiga i DnB og Kreditkassen burde reduserast
ned mot ein tredel, då det var Regjeringa sitt syn at ein
eigardel på ein tredel oppfyller målet med den
statlege eigarskapen i finansnæringa. Sal burde skje etter
forretningsmessige prinsipp med sikte på å oppnå best
mogleg avkastning for staten som eigar, i tråd med det
som er lagt til grunn ved tidlegare sal av aksjar frå fondet.
Aksjesala burde gjennomførast i 1998 med mindre særlege
forretningsmessige tilhøve skulle tilseie at den aktuelle
aksjehandelen heilt eller delvis burde utsetjast til 1999.
I St.prp. nr. 1 Tillegg nr. 3 (1997-1998) om
endring i St.prp. nr. 1 om statsbudsjettet medregnet folketrygden 1998,
la regjeringa Bondevik til grunn at Bankinvesteringsfondet og Banksikringsfondet
ville selje aksjar i DnB og Kreditkassen slik at fondet sin eigardel
i dei to bankane blei redusert til ein tredel. Ein tok sikte på at aksjesala
skulle gjennomførast i 1998 med mindre marknadssituasjonen
skulle tilseie seinare sal. Det blei sagt at ein i samband med sala
skulle prøve å oppnå ein spreidd eigarskap
i dei to bankane, og ein såg det som positivt om aksjane
kunne få ei brei spreiing.
Med utgangspunkt i ei marknadsmessig og forretningsmessig
vurdering starta arbeidet med eit nedsal i DnB først.
Den 17.mars 1998 kunngjorde Bankinvesteringsfondet
i ei pressemelding at Warburg Dillon Read var vald til Global Co-ordinator
og rådgivar for det planlagde samla nedsalet av aksjar
i DnB. Tanken var at det planlagde salet skulle skje både
som eit offentleg sal til publikum i Noreg og som ei institusjonell
plassering til norske og utanlandske institusjonar. Det blei lagt
særleg vekt på å leggje til rette for
best mogleg spreiing blant private investorar i Noreg. DnB Markets
fekk i oppdrag å leie det offentlege salet til publikum
i Noreg saman med Christiania Markets og Karl Johan Fonds. Warburg
Dillon Read skulle leie det institusjonelle salet med eit syndikat
samansett av Alfred Berg, Fox-Pitt, Kelton, DnB Market, Carnegie
og Fondsfinans.
Avgjerda i styret og representantskapet i DnB
6.mai 1998 om at Finn A. Hvistendahl skulle slutte som konsernsjef,
og at Svein Aaser blei tilsett som ny konsernsjef i DnB, medførte
at salssyndikatet under leiing av Warburg Dillon Read rådde
Bankinvesteringsfondet til å utsetje nedsalet av aksjar
i DnB. Det internasjonale kursfallet på ettersommaren gjorde
det naturleg å utsetje tidspunktet for eit nedsal til 1999
eller til dei forretningsmessige og marknadsmessige tilhøva synest å liggje
betre til rette for det.
Fusjonen mellom DnB og Postbanken inneber at vurderinga
av sal av aksjane førebels er utsett.
Den 21.januar 1999 offentleggjorde Bankinvesteringsfondet
at Salomon Smith Barney var vald til Global Co-ordinator og rådgivar
for nedsalet i Kreditkassen. Christiania Markets leidde det offenlege
salet til publikum i Noreg saman med DnB Markets og Karl Johan Fonds.
Salomon Smith Barney leidde det institusjonelle syndikatet saman
med Alfred Berg, Carnegie og Banque Paribas som Co-leads, mens Christiania Markets,
Fondsfinans og Pareto var Co-managers i den institusjonelle transjen.
Salet av aksjar i Kreditkassen blei gjennomført
i mars 1999 som eit offentleg sal til publikkum i Noreg, og som
ei institusjonell plassering til norske og utanlandske institusjonar.
Det blei selt 90 mill. aksjar til kr30,60 pr. aksje for til saman
2,8 mrd. kroner. Overteikninga var 3,2 gonger tilbodet. Ved tildelinga
blei massemarknaden prioritert og fekk fordelaktig allokering for å oppnå best
mogleg spreiing blant private investorar i Noreg. 50 pst. av aksjane
blei selde til norske privatpersonar og institusjonar.
Merknader frå komiteen
Komiteen tek det som
står i meldinga til orientering.
Komiteens medlemmer fra Fremskrittspartiet
og Høyre viser for øvrig til sine merknader under
pkt. 2.3.2.
Disse medlemmer fremmer følgende
forslag:
«Stortinget ber Regjeringen om snarest å selge
statens aksjer i Kreditkassen.»
Komiteens medlemmer fra Fremskrittspartiet
og Høyre viser for øvrig til sine respektive merknader
under 2.3.2, der det fremgår at disse medlemmer ønsker å avvikle
det statlige eierskapet i DnB og Kreditkassen.
Samandrag
Ei av oppgåvene til Bankinvesteringsfondet
er å medverke til at dei vegval og strategiske vedtak bankane
gjer, er i tråd med eigaren sine interesser. Også i 1998
har det skjedd viktige strukturendringar i finanssektoren både
i Europa og i Norden. Bankinvesteringsfondet har følgt
denne utviklinga, og har spesielt fokusert dei strukturelle
endringane og utviklingstendensane som gjeld banknæringa
i Noreg.
Finansdepartementet avslo konsesjonssøknad
frå DnB 29.januar 1998 om å kjøpe alle
aksjane i Bolig- og Næringsbanken. Ved avgjerda blir det
lagt til grunn ei struktur- og distriktspolitisk målsetjing
om å oppretthalde minst eitt finansielt tyngdepunkt utanfor Oslo.
Styret i Kreditkassen sette 1.mai 1998 fram
forslag om fusjon overfor styret i Storebrand. Forslaget frå Kreditkassen
var mellom anna basert proposisjon eit byteforhold på 1,92
aksjar i Kreditkassen for 1 aksje i Storebrand.
Med det byteforholdet som var føreslått,
ville ein eventuell fusjon ha ført til at Bankinvesteringsfondet sin
eigardel i Kreditkassen blei redusert frå 51 til 26,5 pst.
i morselskapet til det nye konsernet.
Ut frå dei forretningsmessige vurderingar
som låg føre, såg Bankinvesteringsfondet
positivt på den industrielle grunngivinga for ein fusjon.
Den 3.mai fekk Kreditkassen melding om at styret i
Storebrand ikkje aksepterte det framsette tilbodet, og framlegget
om fusjon mellom Kreditkassen og Storebrand ASA fall bort.
Den 15.september 1998 blei styra i Kreditkassen, Fokus
Bank ASA ("Fokus Bank") og Postbanken BA (Postbanken") samde om
ein integrasjonsavtale.
I integrasjonavtalen mellom partane blei det
avtalte byteforholdet fastsett til 1 aksje i Fokus Bank mot 2,3836
i Kreditkassen. Eigarane i Fokus Bank, Postbanken og Kreditkassen
ville fått høvesvis 19,2, 19,7 og 61,1 pst. av
aksjane i den nye banken. Den statlege eigardelen i den fusjonerte
eininga ville til saman ha utgjort 50,9 pst., fordelt med 19,7 pst.
på Samferdselsdepartementet og 31,2 pst. på Bankinvesteringsfondet.
Styret i Bankinvesteringsfondet gav også dette
framlegget positiv behandling, og deltok i dei valkomiteane som
førebudde den formelle fusjonsprosessen.
Den 10.november 1998 fann styra i Kreditkassen og
Fokus Bank at det ikkje var tilstrekkeleg grunnlag for å skrive
under proposisjon den framlagde fusjonsplanen mellom dei tre bankane.
Dette kom av at det ikkje låg føre ein tilfredsstillande
avtale om bruken av Posten sitt distribusjonsnett i samsvar med
integrasjonsavtalen mellom dei tre bankane av 15.september 1998.
Styra i DnB og Postbanken inngjekk ein avtale
med sikte på samanslåing av dei to finanskonserna 23.mars
1999.
Det blei annonsert at den nye banken kjem til å ha
ein forvaltningskapital på 315 mrd. kroner. Personkundar
i DnB vil få tilgang til distribusjon gjennom 900 postkontor
i tillegg til det ordinære filialnettet til DnB.
Etter avtalen får staten aksjar i DnB
tilsvarande 4,2 mrd. kroner basert på siste omsetningskurs
for DnB-aksjen på kr30,40 den 19.mars 1999, i tillegg til
ein kontantsum på 0,3 mrd. kroner frå Postbankens
frie eigenkapital. Proforma eigarskap i det fusjonerte konsernet
vil gi eigarane av DnB og Postbanken høvesvis 82,3 og 17,7
pst. Statleg eigardel i DnB straks etter ei gjennomføring
vil vere 60,6 pst.
Styret i Bankinvesteringsfondet ser positivt
på planane om ein fusjon, på grunnlag av at det
kjem til å styrkje den konkurransemessige situasjonen til
banken og dermed auke aksjekursen, og røysta for fusjonsframlegget
på den ekstraordinære generalforsamlinga 30.juni
1999, der i alt 99,9 pst. av dei avgitte stemmene var for framlegget.
For ei nærare omtale av fusjonen sjå avsnitt
2.1 i meldinga.
Merknader frå komiteen
Komiteen tek det som
står i meldinga til orientering.
Komiteens medlemmer fra Fremskrittspartiet
og Høyre viser for øvrig til sine respektive merknader
under 2.3.2, der det fremgår at disse medlemmer ønsker å avvikle
det statlige eierskapet i DnB og Kreditkassen.