Skriftlig spørsmål fra Unn Aarrestad (Sp) til kirke-, utdannings- og forskningsministeren

Dokument nr. 15:195 (1999-2000)
Innlevert: 11.02.2000
Sendt: 11.02.2000
Besvart: 18.02.2000 av kirke-, utdannings- og forskningsminister Jon Lilletun

Unn Aarrestad (Sp)

Spørsmål

Unn Aarrestad (Sp): I eit brev av 11. november 1999 frå departementet (ref.99/8141) har departementet oppheva resultatet av skulemålsrøystinga i Vesterdalen skule i Kvinesdal. Det var sist røysting der 20. oktober 1997.
Kan statsråden godta at Stortinget sitt vedtak om ny opplæringslov vert tolka slik at femårsregelen mellom røystingane vert oppheva, og vil statsråden gripa inn i den aktuelle saka for at norsk lov vert fylgd og hindra at departementet gir dispensasjon frå dette?

Begrunnelse

I 1999 tok den nye opplæringslova til å gjelda. Lova vart endra slik at der lova før ga alle over 18 år i skulekrinsen røysterett ved skulemålsrøystingar, gir dagens lov berre denne retten til foreldre til born som går på den aktuelle skulen det skuleåret røystinga er. Med unnatak av denne innsnevringa av røysteretten, er paragrafen om skulemålsrøysting identisk med den tidlegare lova, m.a. ved at det skal gå minst fem år mellom kvar røysting.
Då Stortinget vedtok opplæringslova i juni 1999, vedtok ikkje Stortinget å oppheva resultatet av røystingane dei siste fem åra. Lova slår fast at det skal gå fem år frå førre røysting til eit eventuelt nytt vedtak kan gjerast.
For ro og stabilitet i skulekrinsane er det viktig at valet av hovudmål ligg fast i det minste i ein femårsperiode før ny røysting kan krevast, noko Stortinget vedtok å oppretthalda.
Nå har departementet støtta Kvinesdal kommune i vedtaket om å halda ny røysting i Vesterdalen alt etter to år, trass i at lova ikkje er endra på dette punktet.
Departementet skriv m.a. i brevet av 11. november 1999:
"Regelen i grunnskolelovens §40 nr. 4 fjerde ledd om at nytt vedtak om målform ikke kan gjøres før det er gått minst fem år, gjelder kun for vedtak truffet med hjemmel i grunnskoleloven. Femårsregelen etter grunnskoleloven kan ikke suspendere avstemming og vedtak om målform truffet med hjemmel i opplæringslovens §2-5 syvende ledd. Vi viser i den sammenheng til det er en ny velgergruppe som vedtaket skal forholde seg til.
Det kan således gjennomføres avstemming og vedtak om målform selv om femårsfristen etter grunnskolelovens §40 nr.4 fjerde ledd ikke er utløpt ved tidspunktet for vedtak etter opplæringsloven."
Etter dette brevet har Kvinesdal kommune vedteke å lysa ut ny røysting om skulemålet i Vesterdalen alt den 14. mars 2000. I utlysinga i avisa "Agder" 28.januar viser kommunestyret til godkjenning frå departementet. Godkjenninga vart gjeve i ovannemnde brev til Åse G. Versland, Storekvina, 4480 Kvinesdal.

Jon Lilletun (KrF)

Svar

Jon Lilletun: Etter opplæringslova § 2-5 sjuande ledd skal det
"I samband med skifte av hovudmål eller når eit fleirtal i kommunestyret eller minst ¼ av dei røysteføre krev det, … haldast rådgjevande røysting i det området som soknar til skolen, … Røysteføre er foreldre til elevar ved den skolen dette vedkjem."

Etter tidlegare grunnskulelov § 40 nr. 4 kunne alle myndige personar i skulekrinsen røyste. Opplæringslova har no avgrensa røysteretten til berre å gjelde foreldre som har elevar ved den aktuelle skulen.

Det er ikkje korrekt at paragrafen om skulemålsrøysting bortsett frå innsnevringa av røysteretten er identisk med den tidlegare lova.

Opplæringslova omtaler ikkje i det heile teke den aktuelle femårsregelen. I forarbeida til lova står rett nok dette (Innst. O. nr. 70 (1997-98) side 13):
"Komiteen er enig i at en fastsetter de detaljerte reglene i forskrift, og vil i denne sammenheng peke på at slike rådgivende folkeavstemminger om målopplæring ikke bør avholdes for ofte i respekt for resultatet av avstemmingen. Komiteen mener derfor det ikke er grunnlag for å fravike den gamle 5 årsregelen for når ny avstemming kan finne sted."

På denne bakgrunnen tok departementet inn i forskrifta til opplæringslova ein regel om at nytt vedtak om hovudmål etter den nye regelen i opplæringslova ikkje kan gjerast før det er gått fem år.

Stortinget grunngir femårsregelen med omsynet til respekt for resultatet av den rådgivande folkerøystinga. Veljargruppa har såleis krav på respekt for resultatet av røystinga. Den tidlegare veljargruppa kan likevel ikkje ha krav på respekt for resultatet av røystinga når vedtak om hovudmål etter innføringa av opplæringslova skal relaterast til ei ny og vesentleg annleis veljargruppe.

Ei løysing der femårsregelen i høve til vedtak etter grunnskulelova også gjeld røystingar etter opplæringslova, vil i realiteten suspendere den lovendringa Stortinget gjorde i inntil fem år. Det er ikkje lovfesta nokon overgangsregel med slikt innhald.

På denne bakgrunnen ser eg ikkje grunn til å gripe inn i den aktuelle saka.