Begrunnelse

I samband med ny finansieringsordning av norskopplæring for innvandrarar, har det frå september 2005 vore ein gradvis overgang til eit statleg tilskotssystem per capita for deltakarar i norskopplæring. Denne finansieringsordninga vil stimulere til interkommunalt samarbeid for kommunar som prioriterer omfang og kvalitet i opplæringa. Dette tilskotssystemet skal evaluerast i løpet av 2007. Per capita-tilskotet favoriserer kommunar med mange elevar, særleg dei store byane, som har moglegheit til å sette saman store grupper. For mindre kommunar blir det tilsvarande smådriftsulempe. Det trengst om lag 15 deltakarar i ei gruppe for at statstilskotet skal dekkje utgiftene til opplæring. Særleg for utkantkommunar som tek imot flyktningar frå fleire språkområder og kulturar, og med svært variert skulebakgrunn, vil gruppene bli til dels svært små. Mange mindre kommunar vurderer no omfanget på norskopplæringa etter at ny tilskotsording tek til å virke for fullt. For at tilskotet skal dekkje opplæringa best mogeleg, er det difor naudsynt med eit interkommunalt samarbeid på dette området. Sjølv med interkommunalt samarbeid vil ein ikkje kunne få grupper på spor (læringsfart) og nivå som er store nok til at statstilskotet dekkjer utgiftene til opplæringa. Utgiftene til transport til interkommunal norskopplæring blir ein ekstra utgiftspost, og enkeltkommunar vil måtte vurdere å gje opplæring innanfor eigen kommune, men i eit omfang tilsvarande det statlege tilskotet. Dersom staten gav eige tilskot til meirkostnader knytt til transport mellom kommunar, ville dette vera eit incitament både for å sette i gang interkommunalt samarbeid, eller vidareutvikle interkommunalt samarbeid på området. Eit slikt tilskot kunne fordelast via skjønsmidlane som fylkesmannsembeta fordelar til kommunane. Staten kan leggje føringar for fylkesmannsembeta for korleis desse skjønsmidlane skal nyttast.