Skriftlig spørsmål fra Liv Signe Navarsete (Sp) til landbruks- og matministeren

Dokument nr. 15:2252 (2017-2018)
Innlevert: 12.09.2018
Sendt: 12.09.2018
Rette vedkommende: Kommunal- og moderniseringsministeren
Besvart: 21.09.2018 av kommunal- og moderniseringsminister Monica Mæland

Liv Signe Navarsete (Sp)

Spørsmål

Liv Signe Navarsete (Sp): Vil statsråden vurdere saka om omdisponering av areal til ei tomt på Søreide i Sogn og Fjordane på nytt slik at neste generasjon får høve til å bygge hus på garden og flytte attende til bygda?

Begrunnelse

Gjennom NRK Sogn og Fjordane er det blitt kjent at fylkesmannen har omgjort løyve til frådeling av bustadtomt på Søreide. Kommunen gav gjennom to vedtak løyve til frådeling, men vedtaka vart begge gongene gjorde om av Fylkesmannen. Jordvern er svært viktig, og generelt skal ein vere svært restriktive med omdisponering av dyrka mark. I dette tilfellet handlar det om svært lite areal, og eit areal som ikkje har vore i drift dei siste ti åra. Slik sett er dette ei heilt anna sak enn til dømes å gje løyve til IKEA å byggje varehus på store areal av den beste kornjorda i Vestby. Det høyrer også med til biletet at det i bygda elles er areal som ikkje vert hausta, men slått med beitepussar før det rotnar ned. I denne saka står samfunnsinteresser mot kvarandre, men frå kommunen og bygdefolk vert det lagt stor vekt på behovet for å få inn unge tilflyttarar. Det må vere rom for tredje generasjon å få busetje seg på garden han vaks opp.

Monica Mæland (H)

Svar

Monica Mæland: Landbruks- og matministeren har bedt meg som ansvarleg statsråd for plan- og bygningslova om å svare på dette spørsmålet.
Både eg og regjeringa er oppteken av ei fornuftig arealforvalting med eit auka lokalt handlingsrom. Regjeringa la difor fram forslag om endring ar i dispensasjonsføresegnene i plan- og bygningslova, som skulle føre til redusert ressursbruk og auka kommunalt handlingsrom. Forslaget la opp til ei ny føresegn om å kunne leggje vekt på viktige samfunnsomsyn ved vurderinga av om det kan bli gjeve dispensasjon. Stortingsrepresentanten meiner til dømes at det kan vere eit relevant omsyn å sikre busetjing i bygdene. I slike saker kan overordna omsyn til jordvern stå opp mot viktige lokale samfunnsinteresser om å få inn tilflyttarar. Forslag om slik lovendring blei handsama av Stortinget på grunnlag av Prop. 149 L (2015-2016). Fleirtalet på Stortinget følgde ikkje opp desse lovforslaga. Under handsaminga i Stortinget vart det teke inn ei ny føresegn om innskjerpa omsyn til jordvern ved vurderinga av dispensasjon.
Den konkrete saka stortingsrepresentanten spør om, gjeld frådeling av areal til to bustadtomter på ein eigedom i Høyanger kommune. Tomtene ein vil dela frå, ligg ved eit gardstun i eit jordbruksområde og på dyrka mark. Fordi frådelinga ikkje blir gjord som ledd i landbruksdrifta, er tiltaket i strid med arealplanen til kommunen. Frådelinga krev derfor dispensasjon etter plan- og bygningslova. Fylkesmannen i Rogaland har som setjefylkesmann handsama klagesaka om omdisponering av areal til bustadtomter. Klaga frå Fylkesmannen i Sogn og Fjordane er teken til følgje, og kommunen sitt løyve er gjord om. Vedtaket er grunngjeve med at dei rettslege vilkåra for dispensasjon ikkje er oppfylte. I saka har Fylkesmannen i Sogn og Fjordane peikt på at det kan finnast alternative plasseringar på tunet som tek omsyn til dyrka mark. Setjefylkesmannen sitt klagevedtak er endeleg.
Det står i ei pressemelding 11. september 2018 frå Fylkesmannen i Sogn- og Fjordane at fylkesmannen vil vurdere saka på ny. Det går fram at det er avtalt eit møte med søkjaren, kommunen og fylkesmannen for å sjå om det er mogleg å finne alternative plasseringar på tunet som ikkje er i strid med plan- og bygningslova og jordlova. Dette vil derfor kunne vera ei mogleg vidare handsaming av saka.