Skriftlig spørsmål fra Frank Edvard Sve (FrP) til klima- og miljøministeren

Dokument nr. 15:652 (2021-2022)
Innlevert: 08.12.2021
Sendt: 13.12.2021
Rette vedkommende: Samferdselsministeren
Besvart: 21.12.2021 av samferdselsminister Jon-Ivar Nygård

Frank Edvard Sve (FrP)

Spørsmål

Frank Edvard Sve (FrP): Kan statsråden leggje fram berekningar på dei forventa miljøutsleppa som kan bli ved ei mulig bygging av Møreaksen, både gjennom bygging av anlegget, drift av tunellane, og kva mengder CO2 utslepp vil kunne kome frå trafikken i anlegget med ein av verdas djupaste undersjøiske tunell meir enn 300 m under Romsdalsfjordenfjorden?

Begrunnelse

Statens vegvesen har planlagt å bygge ein av verdens djupaste undersjøiske tunell på prosjektet E-39 Møreaksen i Møre og Romsdal. Prosjektet legg også opp til kilometervis med tunellar utanom sjølve fjordkryssinga, samt bygging av omlag verdas lengste bru. Trafikken skal i tillegg førast gjennom Molde by med fleire planlagte rundkøyringar. Lastebileigarforbundet har berekna at ved eit vogntog på 50 tonn, berre i tunellen med 5 % stigning ved Møreaksen vil utslippa bli ca. 40 kg CO2. Med ein ÅDT på 2300 på strekninga Molde - Vestnes og med ein svært stor tungbilandel blir dette formidable mengder utslepp av CO2.
I tillegg vil den nye E-39 gå via Molde by der vogntoga skal ned i null og opp i fart igjen med bakgrunn i dei mange nye rundkøyringane som er planlagt i prosjektet.

Jon-Ivar Nygård (A)

Svar

Jon-Ivar Nygård: Spørsmålet er sendt meg frå klima- og miljøministeren då Samferdselsdepartementet er sektorstyresmakt for veg.
Klimakrisa er ei av dei viktigaste utfordringane verda står ovanfor. I Nasjonal transportplan 2022-2033 er det fem hovudmål for transportsektoren dei kommande tolv åra. Oppfølging av klimamåla Noreg har satt er eit av desse måla. Utsleppa skal halverast innan 2030.
I Nasjonal transportplan 2022-2033 er det prioritert ei rekkje prosjekt innan alle transportformer. Nokre vil gje auka klimagassutslepp, medan andre vil gje ein reduksjon.
Utslepp av klimagassar er eit viktig kriterium når ein planlegg eit vegprosjekt. Det er utvikla standard metodar og dataverktøy for å berekne dette. Klimagassutslepp blir rekna med som ein prissett verknad i dei samfunnsøkonomiske analysane som vert utført som del av prosjekt. Høgre klimagassutslepp vil redusere den samfunnsøkonomiske nytta til prosjektet. Slik kan ein samanlikne ulike løysingar i eit prosjekt og på tvers av prosjekt.
Det er berekna klimagassutslepp for alle dei store vegprosjekta som er prioritert i Nasjonal transportplan 2022-2033, også for E39 Ålesund-Molde. Klimagassutslepp frå prosjektet er vurdert i alle dei fire statlege utreiingane som er gjort sidan 2011.
Metodane er utvikla over tid og har vorte betre. Det er også fleire utslepp som no vert vurdert enn det var tidlegare. Når ein tidlegare såg mest på utslepp frå transporten, ser ein no på utslepp både frå transporten, bygging og drift og vedlikehald. Grunna endringar i mellom anna verktøy og metodar vil dei utrekna utsleppa kunne variere frå berekning til berekning.
Samferdsledepartementet har i haust fått utført ei ny utgreiing av E39 Ålesund-Molde. Utgreiinga er gjort av Norconsult. I utgreiinga vart konseptet som er vedtatt for ferjefri kryssing av Romsdalsfjorden (Møreaksen) samanlikna med alternativ via øya Sekken (Romsdalsaksen). Utgreiinga syner følgjande om klimagassutslepp for dei ulike løysingane:

- Møreaksen gjev noko høgre utslepp frå bygging enn ei undersjøisk løysing i Romsdalsaksen på grunn av meir tunnel. Ei oversjøisk løysing i Romsdalsaksen gjev høgast utslepp frå bygging av dei vurderte alternativa.
- Med Møreaksen vil utslepp frå drift og vedlikehald auke noko, mens det vil være ein stor reduksjon for alle de vurderte alternativa for Romsdalsaksen.
- Utslepp frå transport vil auke med både Møreaksen og Romsdalsaksen, men mest med Møreaksen.

Klimagassutslepp i driftsfasen blir høgare for Møreaksen samanlikna med Romsdalsaksen. Større trafikktal er hovudårsaka til denne forskjellen.