Skriftlig spørsmål fra Sigbjørn Framnes (FrP) til samferdselsministeren

Dokument nr. 15:2035 (2021-2022)
Innlevert: 11.05.2022
Sendt: 12.05.2022
Rette vedkommende: Kommunal- og distriktsministeren
Besvart: 27.05.2022 av kommunal- og distriktsminister Sigbjørn Gjelsvik

Sigbjørn Framnes (FrP)

Spørsmål

Sigbjørn Framnes (FrP): Fjelbergsambandet er eit ferjeavløysingsprosjekt, kva blir finansieringssummen til ferjeavløysing for dette sambandet før og etter at ferja no blir gratis for brukarane?

Begrunnelse

Ferjeavløysingsordninga FrP fekk på plass er ein fornuftig og god finansieringsordning slik at fleire kan bu og drive næring langs heile kysten utan bruk av ferje. Tanken er at kostnadane det offentlege har til ferjedrift, skal kunne gå inn som del av finansieringa av fastlandssamband i 45 år framfor ferjetilskott i all evighet. Gledelig har regjeringa no kome Fremskrittspartiet i møte med redusering av takstane på ferjene og fjerna betalinga på nokre ferjestrekningar med lav passasjertal. Noko som gjer at kostnadane til drift av ferjer går opp for det offentlege. Eg lurer på om dette auka tilskottet og bidreg til auka ferjeavløysingstilskott til prosjekta som Fjellbergssambandet i Kvinherad kommune.

Sigbjørn Gjelsvik (Sp)

Svar

Sigbjørn Gjelsvik: Mange stader langs kysten er ferjene avgjerande for at folk skal kunne komme til og frå arbeid, skule og fritidsaktivitetar. Ferjene er også viktige for næringslivet langs kysten. Regjeringa er oppteken av å gjere reisekvardagen billegare for folk og næringsliv, og har derfor allereie lagt til rette for ein reduksjon i ferjeprisane med 30 prosent i 2022 samanlikna med 1. januar 2021. I revidert nasjonalbudsjett styrkjer vi denne satsinga og foreslår ei løyving på totalt 89 mill. kroner i 2022 til gratis ferje på ferjesamband med under 100 000 passasjerar årleg. Desse midlane skal òg gjere det mogleg å innføre gratis ferje på delstrekningar til øyer og veglause samfunn som elles ikkje er omfatta av ordninga. Av løyvinga på 89 mill. kroner går 83 mill. kroner til fylkeskommunale ferjesamband, mens det er sett av 6 mill. kroner til gratis ferje på einskilde ferjestrekningar på riksvegsamband.
Reduserte ferjetakstar og innføring av gratis ferje vil òg ha konsekvensar for ferjeavløysingsordninga, men det er førebels ikkje mogleg å seie nøyaktig korleis det vil slå ut for kvart enkelt prosjekt. Ordninga med gratis ferje inneber auka tilskot knytt til ferjedrift, men det er framleis somme avklaringar som må gjerast når det gjeld detaljane for fordeling av midlane. Departementet treng òg nye opplysningar frå fylkeskommunen om den nye vegen som skal avløyse det aktuelle ferjesambandet, før vi kan rekne ut eit nytt overslag på ferjeavløysingsmidlane.
Storleiken på ferjeavløysingsmidlane blir rekna ut på bakgrunn av reduksjon i tilskot frå staten til fylkeskommunen gjennom inntektssystemet når eit ferjesamband blir avløyst eller korta inn av ei bru eller ein tunnel. Avløysing eller innkorting av eit ferjesamband vil gje ein reduksjon i tilskotet gjennom kriteriet normerte ferjekostnader i inntektssystemet, mens det nye vegnettet vil gje auka tilskot gjennom kriteriet vedlikehaldsbehov fylkesveg. Det årlege beløpet med ferjeavløysingsmidlar blir rekna ut som nettoeffekten i inntektssystemet av desse endringane (jf. punkt 5.1 og 5.2 i retningslinjene for ferjeavløysingsordninga, sjå vedlegg 6 i Prop. 105 S (2019–2020) Kommuneproposisjonen 2021).
Utrekninga av det årlege beløpet med ferjeavløysingsmidlar tek utgangspunkt i inntektssystemet og regelverket slik det er på det tidspunktet søknaden blir behandla. Kommunal- og distriktsdepartementet og Samferdselsdepartementet arbeider no med korleis midlane til gratis ferje skal fordelast, men førebels er ikkje effekten av gratis ferje inkludert i inntektssystemet. Departementet må derfor vente til desse avklaringane er på plass, før vi kan rekne ut eit nytt overslag på ferjeavløysingsmidlane til Fjelbergsambandet.
Det førebels siste overslaget på ferjeavløysingsmidlar til Fjelbergsambandet blei rekna ut med utgangspunkt i inntektssystemet for 2021 (jf. brev frå departementet til Vestland fylkeskommune 4. juni 2021). Det årlege beløpet blei då anslått til 21,475 mill. kroner (2021-kroner), med føresetnad om at heile ferjesambandet Utbjoa–Sydnes–Fjelbergøy–Borgundøy blir lagt ned. Dersom ferjestrekninga Sydnes–Utbjoa ikkje blir lagt ned, vil det årlege beløpet blir lågare.