Dag Danielsen (Frp): Jeg har følgende spørsmål
til kirke-, utdannings- og forskningsministeren:
«Ifølge medieoppslag er 118
barn tatt ulovlig ut av osloskolen i protest mot det nye
kristendomsfaget med religions- og livssynsorientering.
Barna som tas ut, er barn av humanetikere eller foreldre fra andre
religioner. Den nåværende situasjon er uholdbar
i det lange løp, blant annet fordi det setter spørsmålstegn
ved fagets eksistens.
Hva akter statsråden å foreta
seg i sakens anledning?»
Statsråd Jon Lilletun: Eg vil innleiingsvis minne om at eitt av måla
med faget kristendomskunnskap med religions- og livssynsorientering – KRL-faget – har
vore å samle elevar med ulik trus- og livssynsbakgrunn
til felles undervisning når det skal arbeidast med religiøse
og etiske emne. Eg er derfor sjølvsagt svært lite
glad for at elevar vert haldne borte frå undervisninga
i faget.
Tilbakemeldingane så langt viser at
innføringa av KRL-faget jamt over har gått greitt
i dei fleste kommunane. Enkelte stader har det likevel spissa seg
litt til. Ikkje minst gjeld dette i Oslo, der dei fleirkulturelle
utfordringane er særleg store. Derfor vart det også teke
initiativ frå mi side til eit møte med byråd
Grete Horntvedt i november 1997. Eitt av resultata var semje om
relativt stort lokalt handlingsrom for differensiering, m.a. gjennom å opne
for gruppedeling i delar av faget som foreldra opplever som problematiske
ut frå eiga trus- og livssynsforankring, og når
det gjeld prioritering av emne, oppgåver, tempo og arbeidsmåtar.
Oslo kommune fann dette tilfredsstillande.
Departementet har vidare medverka aktivt til å sikre
at opplæringa i faget skjer i samsvar med lov, læreplan
og Stortinget sine intensjonar. Eg viser til at det m.a. er utarbeidd
ei metodisk rettleiing i faget, laga rundskriv om praktisering av
differensiert undervisning og avgrensa fritak, sett i verk planar
for etter- og vidareutdanning av lærarar i faget og gitt
opplæring av saksbehandlarar ved Statens Utdanningskontor.
Det er kommunen som er ansvarleg for å gjennomføre grunnskuleopplæringa
innafor ramma av det regelverket staten fastset. Det er ingen tvil
om at det er lovstridig å halde elevar borte frå eit
fag, slik tilfellet her er. Det kan m.a. bety at skulen ikkje kan
gje elevane vurdering i faget. Formelt sett er det lovheimel for å bøteleggje
foreldre som held barna borte frå pliktig undervisning.
Eg vil likevel ikkje rå kommunane til å velje
ei slik hard linje, men i staden i det lengste prøve å halde
oppe ein konstruktiv dialog med foreldra.
Røynslene så langt viser
etter mitt syn at ein har lukkast godt med ein vanskeleg balansegang
mellom omsynet til lovlege, politiske vedtak om å innføre
eit fag som i utgangspunktet bør kunne samle elevar frå alle
heimar, og omsynet til foreldre sin rett til å velje oppseding
for barna sine. Samstundes viser situasjonen i Oslo at vi framleis
har utfordringar. Eg viser her til Stortingets intensjonar om ei
evaluering av røynslene med faget, inklusiv praktisering
av fritaksretten, i løpet av ein treårsperiode.
Ut frå det vil eg avvente den evalueringa før
ein gjer ytterlegare endringar frå departementet si side.
Dag Danielsen (Frp): Jeg takker ministeren for svaret, men jeg
har et tilleggsspørsmål.
Ifølge mediene er det pr. i dag 118
elever som holdes borte fra skolen. Det som fort kan skje dersom
en ikke får en avklaring på denne situasjonen,
er at dette antallet raskt kan øke. Etter mitt syn har
dette faget, som er et kompromiss som tar sikte på at alle
barn som går i norske skoler, skal få en felles
verdiramme, bl.a. en viktig integreringsmessig betydning. Det er
også viktig av hensyn til barna, tror jeg, at de føler
seg som en del av et klassefellesskap. Mener ikke ministeren at
det er uakseptabelt hvis denne situasjonen fortsetter?
Selv om jeg har stor sympati for svaret, savnet
jeg litt handlekraft i svaret fra statsråd Lilletun.
Statsråd Jon Lilletun: Eg deler representanten Danielsens
syn på fagets intensjon og viktige rolle. Nokre gonger
er det viktig med handlekraft, nokre gonger er det viktig å få ei
løysing som går i rett retning og ikkje set konfliktar
på spissen slik at dei aukar. Dersom ein ser på fjoråret
kontra året i år, er det eit klart mindre tal
i år som er vekke frå undervisninga, enn det var
i førre skuleår. Det får meg til å tru
at den linja som vi har valt i desse tre forsøksåra,
med eit lokalt handlingsrom, oppgradering av kompetanse og dialog,
likevel er den beste linja.
Så får eg prøve å imøtekome
representanten Danielsens behov for handlekraft i saker der det
trengst meir handfaste grep.
Dag Danielsen (Frp): Jeg takker igjen statsråden for velvillig
svar, men jeg vil allikevel prøve å få ham
til å være litt mer konkret. Hvor lenge ser statsråden
for seg at man skal akseptere at loven brytes? Hvor lang tid er
det her snakk om? Min vurdering er at dersom dette pågår over
lengre tid, vil selve grunnlaget for faget i den nåværende
form rives bort.
Statsråd Jon Lilletun: Perioden fram til evaluering er altså på tre år.
Vi er no inne i det andre skuleåret etter at faget vart
innført. Etter at dei opplysningane som representanten
Danielsen viser til, kom fram i media, har vi via utdanningsdirektøren
hatt ny kontakt med Oslo kommune. Politisk leiing vil òg
ha kontakt med politisk leiing i Oslo for å sjå om
det er tiltak som kan setjast inn for å finne ei løysing
for dei elevane som no er vekke. Vi vert ikkje verande passive,
men kva slags verkemiddel vi skal nytte, vil vi vurdere i samarbeid
med dei som har ansvar for grunnskuleopplæringa.