Anneliese Dørum (A): Jeg vil få stille følgende spørsmål
til kirke-, utdannings- og forskningsministeren:
«Staten tapte avskjedssaken mot sokneprestene
Olav Berg Lyngmo og Arne Thorsen i Alta herredsrett.
Hvorfor mener statsråden det er nødvendig
med en ny høringsrunde til bispemøtet og Kirkerådet,
når de tidligere har uttalt seg i samme sak, og betyr dette
at statsråden mener Kirken kan slå seg til ro
med forståelsen av tilsynet slik det kommer til uttrykk
i dommen?»
Statsråd Jon Lilletun: Som representanten Dørum viser til,
vann staten ikkje fram i avskjedssaka mot sokneprestane
Olav Berg Lyngmo og Arne Thorsen i Alta heradsrett. Fleirtalet,
dei to lekdommarane, har gjeve sokneprestane medhald i at det ikkje
er grunnlag for å gje dei avskjed frå embeta.
Fagdommaren har dissentert og i domspremissane gjort greie for sitt
standpunkt, som er at vilkåra for avskjed er til stades.
Eg har no innhenta regjeringsadvokatens rettslege vurdering
av dommen, og sendt den over til biskopane og Kyrkjerådet
og bede om utsegn frå dei. Frist for å anke saka
til lagmannsretten er 21. mars.
Som eg har uttalt i media, er eg overraska
over dommen, men eg har ikkje funne at grunnlaget for å avgjere om
dommen skal ankast, er godt nok, før eg òg har
høyrt kva dei kyrkjelege organa meiner. Det er i samsvar
med ei forvaltning innanfor kyrkjesaker eg ynskjer å ha,
at eg i alle viktige prinsipielle saker vil høyre Kyrkja
si meining før eg tek dei nødvendige avgjerdene.
Anneliese Dørum (A): Jeg takker for svaret. Det er uforståelig
for meg at statsråden mener at det er nødvendig å høre
både Kirkerådet og biskopene på nytt.
Staten gikk til sak mot de to prestene etter
klare anbefalinger fra Kirkerådet og ti av landets elleve
biskoper etter at de to prestene frasa seg tilsyn fra biskop Ola
Steinholt og «vigslet» Børre Knudsen
til sin biskop. Det ville jo være ganske oppsiktsvekkende
hvis en dom fattet med to mot én stemme i landets laveste
rettsinstans i en så viktig sak, blir rettskraftig.
Det foreligger også en betenkning
om dommen fra regjeringsadvokaten, som anbefaler at saken
må ankes. Så jeg kan altså ikke se en
eneste grunn til at statsråden trenger å innhente
nye råd i denne saken. Hvorfor gjør han egentlig
det?
Statsråd Jon Lilletun: Det er vel i og for seg ikkje så overraskande
at representanten Dørum og statsråden har eit
noko ulikt syn på i kor stor grad Kyrkja skal takast med
på råd i avgjerder som gjeld Kyrkja, òg
i prinsipielle spørsmål. Det er heilt rett det
som representanten Dørum seier, at det framfor førre
runde kom eit råd frå Kyrkja sine organ, dvs.
frå Kyrkjerådet og frå biskopane enkeltvis.
No har det seg altså slik at det ligg
føre ein dom. Eg synest det er viktig å få vurdert
premissane og dei konsekvensane det vil ha i forhold til tilsyn,
og eg synest det er viktig å få gjort det i den
situasjonen som er no, to – faktisk nesten tre – år
etter førre runde. Difor finn eg det tryggjast at Kyrkja
vert teken med på råd.
Anneliese Dørum (A): Saken er imidlertid den at Kirken allerede
er tatt med på råd og har gitt sitt klare råd – bortsett
fra én biskop som var imot.
Men har statsråden tenkt på de
følgene dette vil få for kirke- og menighetsliv
i Kautokeino? Prost Per Oskar Kjølaas i Indre Finnmark
prosti beskriver Kautokeino menighet som en slagmark. Prosten uttaler
i Aftenposten:
«At
saksbehandlingen drar ut, betyr at Kautokeino fortsetter å være
en slagmark med de smerter og splittelser det medfører.»
Har statsråden vurdert hvilke konsekvenser
dette vil få for kirke- og menighetsliv i Kautokeino når
han nå utsetter avgjørelsen i saken og det kan
ta lang tid?
Statsråd Jon Lilletun: For det fyrste: Det tek ikkje i nemneverdig
grad lengre tid enn det likevel ville ha gjort, for eg har sett
på kva saksbehandlingstid ein plar ha når det
gjeld ankar. Her har ein to månader å gå på,
og det vanlege er faktisk at ein brukar dei to månadene.
Skilnaden er at anten saksbehandlar ein åleine i departementet, eller
ein trekkjer inn Kyrkja.
Så til spørsmålet
om statsråden har tenkt igjennom konsekvensane. Ja, det
skal eg love presidenten og spørjaren at eg har, og her
er det ikkje nokon enkle svar. For det er heilt rett at prosten
har sagt ein ting, og for nokre dagar
sidan fekk eg eit veldig sterkt brev frå soknerådet
i Kautokeino, som seier det like sterkt den andre vegen.
Eg må sjå heilskapen, og
eg må òg sjå på dei konsekvensane
som det vil få for Kyrkja på sikt. Til det vil
eg gjerne få den vurderinga òg frå Kyrkja
sjølv, og det vil som sagt ikkje forseinke saka i nemneverdig
grad. Så skal eg ta dei nødvendige avgjerder før
fristen er ute.